May 31.2025

Digitalna imovina kao ulog u privredno društvo – novi vidovi ulaganja

Obzirom da Bosna i Hercegovina, još uvijek, nije usvojila Zakon o digitalnoj imovini, a da je Republika Srpska pružanje usluga u vezi sa digitalnom imovinom regulisala samo površno, uvođenjem osnovnih pojmova kroz izmjene dva postojeća Zakona, o digitalnoj imovini kao ulogu u privredno društvo možemo pričati – samo teorijski.

Situacija je drugačija u zemljama regiona, koje su oblast digitalne imovine regulisale posebnim zakonodavnim aktom, kao što je npr. Srbija. Uvođenjem Zakona o digitlanoj imovini regulisano je i pitanje digitalne imovine kao uloga u privredno društvo.

Dakle, da bismo odgovorili na pitanje da li se i pod kojim uslovima digitalna imovina može koristiti kao ulog u privredno društvo moramo definisati pojam i osnovne karakteristike uloga u privrednom društvu. Ulog predstavlja imovinsku vrijednost koju član društva unosi u društvo tj. njegov osnivački kapital. 

Sem uloga koji predstavljaju rad ili vrstu usluga, ulozi u svojoj suštini predstavljaju imovinska prava. Ulozi u privrednom društvu dijele se na novčane i nenovčane, a karakteriše ih njihova procjenjivost i prenosivost.

Prenosivost podrazumijeva da se ulog može prenijeti iz imovine člana društva (vlasnika) u imovinu društva, dok procjenjivost znači da se svakom ulogu mora procijenjiti njegova imovinska vrijednost, što poseban značaj ima upravo u odmjeravanju visine osnivačkog kapitala pravnog lica.

Zakon o digitalnoj imovini Srbije ima jasna pravila vezana za tretman digitalne imovine kao uloga u privrednom društvu, te pravi razliku između digitalnih valuta i digitalnih tokena kao nenovčanih uloga društva, na sljedeći način:

1.    Virtuelne valute kao ulog su zabranjene iz razloga nepredvidljivih promijena cijene virtuelnih valuta na tržištu. Zabrana unošenja virtuelnih valuta kao uloga u privrednom društvu na snazi je za sve vrste privrednih društava. Ipak, Zakon predviđa mogućnost da se virtuelne valute zamijene za novac te da se kao novčani ulog uplate u društvo iako time ulog gubi svojstvo virtuelnosti jer postaje klasični ulog u novcu.

2.    Digitalni tokeni kao ulog u privrednom društvu predstavljaju vrstu dozvoljenih nenovčanih uloga u privrednom društvu, sem tokena koji se odnose na pružanje uluga ili izvršenje nekog rada (korisnički tokeni). Dakle, digitalni token predstavlja bestjelesno (virtuelno) imovinsko pravo koje u digitalnoj formi predstavlja jedno ili više imovinskim prava njegovog vlasnika koje može uključivati i pravo njegovog vlasnika da mu budu pružene određene usluge. Razlog za zabranu korisničkih tokena kao uloga u privrednom društu ogleda se u kompanijskopravnom pravilu prema kome su ulozi u radu i uslugama zabranjeni društvima kapitala (akcionarsko, doo) dok je ulog u korisničkim tokenima dozvoljen u društvima lica (ortačko i komanditno društvo).

Prema važećoj regulative Komisija za hartije od vrijednosti Republike Srbije utvrđuje listu dozvoljenih digitalnih tokena, tj. tokena koji su zabranjeni društvima kapitala a koji se odnose na vršenje rada ili pružanje usluga.

Ostaje da vidimo da li će BiH/Republika Srpska prilikom usvajanja regulative o digitalnoj imovini pratiti praksu Republike Srbije, ili će učiti na njihovim “greškama” pa usvojiti preciznije propise o digitalnoj imovini.